Konu: Dört İmamın İtikadı Ptsi 08 Şub. 2010, 19:27
A. EBU HANİFE (Rahmetullahi Aleyh) İN (H.80-150) İTİKADI:
1. Tevhid: * Allah’a, O’nun isimleri dışında bir isimle dua etmek caiz değildir. * Dua edenin ‘falancanın/falan şeyin hakkı için’ gibi sözlerle Allah’a yalvarması mekruhtur. * Allah’ın eli, yüzü ve nefsi vardır. Ancak bu sıfatların keyfiyeti bilinmez. * Hiç kimse Allah’ın zatı hakkında bir şey söyleyemez. * Allah, keyfiyeti bilinmeksizin gecenin son 1/3 ’ünde dünya semasına nüzul eder. * Allah’ın gazabı cezalandırmasıdır, rızası da sevabıdır denilemez.
* O’nun bilmesi, kudreti, görmesi, duyması ve konuşması bizimkine benzemez.
* Allah’ın zatî sıfatları hayat, kudret, ilim, konuşma, işitme, görme ve irade; fiilî sıfatları ise yaratma, rızıklandırma, inşa, ibda ve tekvindir.
* Allah, Arşı’nın üstünde, semadadır.
* Allah’ın eli, mü’minlerin eli üzerindedir.
2. Kader:
* Allah, daha olmadan önce varolacak şeyleri biliyordu. Kader, Levh-i Mahfuz’dadır.
* Dünyada ve ahirette her şey O’nun meşieti (dilemesi) ile olur.
* Kulun her davranış ve duruşu gerçekte onun kesbidir. Allah onu meşieti, ilmi, kaza ve kaderi ile yaratmıştır. İtaat sayılan amellerin hepsi Allah’ın emri, muhabbeti, rızası, ilmi ve meşieti iledir. Günahlar ise O’nun ilmi, kazası, takdiri ve meşietiyle olup sevgisi, rızası ve emretmesi ile değildir.
* Allahu Tela insanları küfürden salim (fıtrat üzere) yarattı. Sonra onlara hitap ederek emredeceğini emretti, yasaklayacağını da yasakladı. Kafir olan kendi fiiliyle hakkı reddedip inkar etmiş ve küfre girmiştir. Böylece Allah onu hüsrana uğratmıştır. İman eden de kendi fiili, ikrarı ve Allah’ın yardımı ile iman etmiştir.
* Allah kullarından hiçbirini ne küfre, ne de imana zorlamamıştır. Küfür ve iman insanların kendi fiilleridir.
3. İman:
* İman dil ile ikrar, kalp ile tasdik olup amel iman hakikatinin dışındadır. [Amelsiz iman ile imansız amelin eksik olduğuna dair bir sözü de var. e-mir.]
* İman ne artar ne eksilir. [İmamın bu görüşünden döndüğüne dair bir rivayet de vardır. e-mir.]
4. Sahâbe:
* Ashâbı, ancak hayırla yad ederiz. Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) tan sonra insanların en faziletlisinin Ebu Bekir, sonra Ömer, sonra Osman, sonra da Ali (Radıyallahu Anhum) olduğuna şahitlik ederiz.
5. Kelam:
* Kelam ilmini hoş görmeyip ehl-i hadisin ve selefin yolunun tutulmasını tavsiye eder, bid’atlere tabi olmayı yasaklar.
B. İMAM MALİK B. ENES (Rahmetullahi Aleyh) İN (H.93-179) İTİKADI:
1. Tevhid:
* Mal ve can ancak tevhidin hakikati ile korunabilir.
* Sıfatlar olduğu gibi kabul edilir.
* Allah, ahirette görülebilecektir.
* Allah, Arş’a istiva etmiş olup kemmiyeti (nasıllığı) bilinememektedir.
* ‘Kur’an mahluktur (yaratılmıştır).’ diyen kişi dövülür ve tevbe edinceye kadar hapsedilir.
2. Kader:
* Kaderiye fırkası, ‘Allah günahları yaratmadı.’ diyenlerdir. Bunlar tevbeye davet edilmeli, tevbe etmezlerse öldürülmelidir.
* Kaderiye, Hariciye ve Rafizilerin şahitliği kabul edilmez.
3. İman:
* İman söz ve ameldir. Mürcie ‘Namaz imandan değildir.’ der.
4. Sahâbe:
* Sahâbeden hiçbiri küçümsenmez ve onlara kin beslenmez.
* Onlardan en faziletlileri Ebu Bekir, Ömer ve Osman (Radıyallahu Anhum) dır.
5. Kelam ve Tartışma:
* Kelamdan sakınılmalıdır.
* Hadisin garibi yalandır.
* Kelam bid’at olup bunu Amr b.Ubeyd icat etmiştir.
* Dinde tartışmak doğru değildir.
C. İMAM ŞAFÎ (Rahmetullahi Aleyh) İN (H.150-204) İTİKADI:
1. Tevhid:
* Allah’tan başkasıyla yemin mekruhtur.
* Allah, semadaki Arş’ın üzerinde olup mahlukatına dilediği gibi yaklaşır ve dünya semasına dilediği gibi iner.
* Kur’an ve sünnette gelen sıfatlarını (iki eli, yüzü, ayağı, gülümsemesi, gözü, parmakları) ispat ediyor, teşbihi reddediyor.
* Mü’minler ahirette Allah’ı görebileceklerdir.
* ‘Kur’an yaratılmıştır.’ diyen kafir olur. Kur’an’ın Allah katından indirildiği hakkında kendisine bilgi ulaşan veya Allah Rasûlü (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) nün bir sözü sahih olarak kendisine ulaşan kimsenin bunların hilafına konuşması onu küfre götürür.
2. Kader:
* Allah dilemeden kullar dileyemezler.
* Kulların amellerini Allah yaratır.
*Hayır ve şerri Allah yaratmıştır.
* Kabir azabı, sual, hesap, cennet, cehennem ve bunun dışında sünnette gelen şeyler haktır.
* ‘Kaderciler bu ümmetin Mecusileridir.’ İmam Şafî kadercilerin arkasında namaz kılmazdı.
3. İman:
* İman söz, amel ve kalp ile itikattır.
* Artar ve eksilir. (Tevbe 124-125, Kehf 13)
* Organlara iman farz kılınmıştır:
Kalbe farz kılınanlar: Allah’a iman, O’nu ikrar edip bilme, O’na itaat etmeye azmetme, emirlerine razı olup teslim olma, Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in O’nun kulu ve Rasûlü olduğuna iman edip bütün getirdiklerini ikrar ile tasdik etme, haber vermiş olduğu nebilere ve kitaplara iman etmektir.
Dile farz kılınanlar: Kalpte olanı söyleme ve ifade etme görevidir.
Kulağa farz kılınanlar: Allah’ın haram kıldıklarından ve duyulması yasak olan şeylerden kaçınmaktır.
Gözlere farz kılınanlar: Allah’ın haram kıldığına bakmamasıdır.
Ellere farz kılınanlar: Allah’ın haram kıldığını işlememesi, Allah’ın kendisine yüklediğini işlemesidir.
Ayaklara farz kılınanlar: Allah’ın haram kıldığı şeye yürümemesidir.
Yüzün farzı: Gece ve gündüz namaz vakitlerinde Allah’a secde etmektir.
* Kim namazlarını ve azalarını Allah’ın emrine uyarak korur ve azalarına düşen görevleri yerine getirirse Allah’ın cennetine imanı kemale ermiş olarak girer.
Kim de bu farz ve görevlerinden birini kasten terk ederse Allah’a imanı eksik olarak gider.
* Mü’minler ancak imanlarının tamam oluşu sayesinde cennete girecekler ve imanlarındaki fazlalık sayesinde cennette birbirlerine derecelerle üstün olacaklardır. Yine cehennemlikler de imanlarındaki noksanlıktan dolayı ateşe gireceklerdir.
4. Sahâbe:
* Allah ashâbı, Kur’an, Tevrat ve İncil’de övmüş, onlara rahmet etmiş, onları şehit, sıddık ve salihlerin mertebesine ulaştırmıştır.
* Allah Rasûlü (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), onları övmüştür. Onun sünnetini bize ulaştırmışlar, dini en iyi bilen ve anlayan, Rasûl’ün sünnetini en iyi bilenler olup tüm topluluklardan daha üstündürler.
* Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) tan sonra insanların en hayırlıları Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Ali (Radıyallahu Anhum) dir.
* Mürcie ‘İman sadece sözdür.’ der.
* Rafizî ‘Ebu Bekir ve Ömer imam değildir.’ der.
* Kaderci, meşieti kendisine tahsis eder. Bunların arkasında namaz kılınmaz.
5. Kelam ve Tartışma:
* Kelam ilim değildir. Allah’ın bir kimseyi şirk dışında bir şeyle imtihan etmesi, kelam ile imtihan etmesinden daha hayırlıdır.
D. İMAM AHMED B.HANBEL (Rahmetullahi Aleyh) İN (H.164-241) İTİKADI:
1. Tevhid:
* Allah halihazırda mütekellim (konuşucu) dir. Kim Allah’ın konuşmadığını zannediyorsa o kafirdir.
* Kur’an hiçbir şekilde mahluk değildir.
* Mü’minler Allah’ı göreceklerdir.
* Allah, Arş’ı üzerinde dilediği keyfiyetle bulunmaktadır.
* Kaderci insanlarla çatışır ve ona davet ederse arkasında namaz kılınmaz.
* Kim Allah katında ‘said’ olarak yazılmışsa o mü’mindir. Kim de ‘şâkî’ olarak yazılmışsa o da kafirdir.
3. İman:
* İmanın en faziletli hasleti Allah için sevmek ve O’nun için buğz etmektir.
* İman artar ve eksilir.
4. Sahâbe:
* Ashâbdan herhangi birine dil uzatan kimse bid’at ehli (mübtedî) olup, pis ve kaba bir Rafizî’dir. Allah onun ne nafilesini, ne de farzını kabul etmeyecektir.
* Ashâbı sevmek sünnet, onlara dua etmek Allah’a yakınlık, onların eserlerine uymak fazilettir.
* On kişinin cennette olduklarına ve yine Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ın bildiklerinin cennette olduklarına şahitlik ederiz.
*İmamlar Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Ali (Radıyallahu Anhum) dir. Ali’nin 4. halife olduğunu kabul etmeyenlerle ne konuşun, ne de nikah yapın.
5. Kelam ve Tartışma:
* Kim kelamla uğraşırsa felaha ermez ve Cehmiye’ye kayması kaçınılmazdır.
Görüldüğü gibi dört imam da aynı itikada sahip olup aralarında sadece bir meselede ihtilaf olduğu, onun da İmam Ebu Hanife’nin iman hakkındaki farklı görüşü olduğu aşikardır.
İnsanların çok azı imamların akidesini hakkıyla bilir ve anlar durumda olup ve onları kendileri için imamlar (önderler) olarak benimsemişlerdir. Çoğunlukta olan diğer kesim ise, fıkıhta bu imamlara uymuşlar, ancak akidede onlara ters düşen başka kimselere tabi olmuşlardır.
Kısacası; dört imamın itikadı, Kur’an ve sünnette bildirilen, saf ve berrak kaynaktan gelen, içinde karışıklık, te’vil, ta’til, teşbih ve temsil bulunmayan sahih bir akidedir.
* Bu yazı Guraba Yayınları’ndan çıkan Muhammed el-Humeyyis’in yazdığı ‘Dört İmamın İtikadı’ isimli kitabın özetidir.
Paz 28 Ekim 2012, 12:04
Konu: Dört İmamın İtikadı 
Ptsi 08 Şub. 2010, 19:27