"Ben İlmin Şehriyim Ali İse Onun Kapısıdır." Hadisinin Tahrici

Admin Yaş : Kayıt tarihi : 02/02/09 Mesaj Sayısı : 1596 Nerden :

Ben ilmin şehriyim Ali ise onun kapısıdır.Kim ilmi istiyorsa kapıya gelsin.

Uydurmadır:

El-Hatib bunu İbn Abbas'tan merfu olarak rivayet etmiştir. et-Taberani,İbn Adiy,el-Ukayli ve İbn Hibban,İbn Abbas'tan merfu olarak rivayet etmişlerdir.el-Hatib'in rivayetinin isnadında, Ca'fer İbn Muhammed el-Bağdadi vardır,o suçlanan birisidir. Et-Taberani'nin isnadında, Ebu's-Salt el-Herevi (Abdusselam İbn Salih) vardır.Onun bu hadisi uydurduğu söylenir.

İbn Adiy'in isnadında Ahmed İbn Seleme el-Cürcani vardır.Güvenilir kimselerin adını kullanarak batıl olan hadisler rivayet eder. el-Ukayli'nin isnadında ise Ömer İbn İsmail İbn Mücalid vardır yalancıdır. İbn Hibban'ın isnadında da İsmail İbn Muhammed İbn Yusuf vardır hadisleri delil olarak alınmaz. İbn Merdeveyhi bunu Ali'den merfu olarak rivayet etmiştir. İsnadında hadisi alınmayan kimse(ler) vardır.(İmam Şevkani el-Fevaid El-Mecmua Fi'l-Ehadis el-Mevdua. s.445)

İbn Teymiyye Rahımullah bu hadis hakkında şöyle der :Ben ilmin şehriyim Ali de onun kapısıdır hadisi zayıftır.Hatta hadis alimlerine göre uydurmadır.Ancak bunu Tirmizi ve başkaları rivayet etmiştir.Bu sözün Peygamber (s a v)'e nispet edilmesi yanlıştır.(İbn Teymiyye Külliyatı 9 cilt.s.119)

Elbani Rahımullah hadisin uydurma olduğunu söylemiştir. Sahıhu ve Zaifu'l-Camii's-Sağır,VIII.185) Ayrıca Suyuti bunu el-Le'ali'l-masnü'a fi'l-ahadisi'l-mevzu'a. s.I/329 zikretmiştir.Mevzu ve uydurma hadisin tarifi –Hadis tarihi Talat Koçyiğit. s.112)

Yine İbn Adiy bunu Cabir'den merfu olarak şu lafızla rivayet etmiştir.Ali hayırlıların emiri facirlerin katili kendisine yardım edenin yardımcısı kendisini yalnız bırakanı yalnız bırakıcıdır.Ben ilmin şehriyim Ali onun kapısıdır.Kim ilmi diliyorsa kapıya gelsin….

Denildi ki: Bu hadis sahih değildir. aslı yoktur. İbnü'l-Cevzi bunu el-Mevduat isimli kitabında çok farklı yollardan rivayet etmiştir ve bütün yolların hepsinin de batıl olduğuna hükmetmiştir. ez-Zehebi ve diğer birçok alim de onu izlemişlerdir.

Buna cevap olarak denildi ki: Muhammed İbn Cafer el-Bağdadi el-Feydi'yi Yahya İbn Main güvenilir görmüştür.Ebu's-Salt el-Herevi ise İbn Main ve el-Hakim tarafından güvenilir görülmüştür.Yahya'ya bu hadis hakkında sorulduğunda sahihtir dedi. et-Tirmizi bunu Ahmed'den merfu olarak rivayet etmiştir.

El-Hakim bunu el-Müstedrek'te İbn Abbas'tan merfu olarak rivayet etmiştir ve isnadı sahihtir demiştir.

İbn Hacer dedi ki: Doğrusu o ikisinin de aksidir. (İbnü'l-Cevzi ve el-Hakim) hadis hasen olan kısma giren bir hadistir. Hiçbir zaman sahih derecesine yükselmediği gibi yalan hadis derecesine de inmez. Doğru olan da budur. Çünkü Yahya İbn Main ve el-Hakim'e Ebu's-Salt ve onun rivayet yolunu izleyenler hakkında muhalefet edilmiştir. Bu muhalefete rağmen bu hadis sahih olamaz. Aksine hasen li-ğayrihi olur. Bunun sebebi de söylediğimiz gibi yollarının çok olmasındandır. Bunun diğer birçok yolları vardır. es-Suyuti ve diğerleri bunu zikretmişlerdir.

Dipnot : Ben önceleri bu haberin kuvvetli bir haber olduğu inancına sahiptim Bu haberin iki lafzı vardır.

Birincisi: Ben ilmin şehri Ali onun kapısıdır.

İkincisi: Ben hikmetin eviyim Ali onun kapısıdır.

Bu iki lafzın da hadis olamayacak kadar düşük olan lafızlarına bakmanın hiçbir gereği yoktur. Bunun dışındaki haberlere üç makamda bakarım:

Birinci makam: Birincisi haberin senedi Ebu Muaviye'ye kadar uzanır. İkincisinin ki Şerik'e kadar. Birincisini Ebu's-Salt Abdüsselam İbn Salih Ebu Muaviye'den rivayet etmiştir. İkincisini ise Muhammed İbn Ömer İbnu'r-Rumi Şerik'ten rivayet etmiştir. İbnu'r-Rumi'yi Ebu Zur'a ve Ebu Davud zayıf görmüşlerdir. Ebu Hatim dedi ki: O eski bir doğru sözlü bir insandır. Şerik'ten münker olan bir hadis rivayet etmiştir.

İbn Hibban onu es-Sikat adlı kitabında zikretmiştir. İbn Hacer et-Takrib'de ona hadisi gevşek birisidir demiştir. Buhari ve Müslim'in ondan hadis rivayet ettiğini sanan vehme kapılmıştır. et-Tirmizi'de onun yoluyla rivayet etmiştir. Sonra da kendisine garip münker demiştir.

İkinci makam: Farz edelim ki Ebu Muaviye bunu rivayet etmiştir. Şerik'in de bundan bahsettiğini düşünelim. Ancak Ebu Muaviye'den el-Ameş'ten Şerik'ten gelmektedir. Hepsi de müdellis (tedlis yapan) Şiilerdir. Bunun yanında Şerik'in çok hatası vardır.(…)

Üçüncü makam:Haberin metnine bakın bu haberin mantukunu düşünen ve onu gerçeğe arz eden herkes durumunun hakikatini bilir.(İmam Şevkani el-Fevaid el-Mecmua Fi'l-Ehadis el-Mevdua.s.445-446)

www.islam-tr.net adresinden alınmıştır.

[Ben-e-mir, derim ki: Bu hadis, metin olarak da yanlıştır. Zira hadisin metnine göre Resulullah'tan ilim öğrenmek isteyenler, önce Ali'ye gitmeli, ancak onun icazet vermesinden sonra Resulullah'a başvurmalıdırlar ki; bu İslam'ın ruhuna aykırıdır. Üstelik bu durum Kur'an ayetleri ile de sabittir. Zira Kur'an'da hakkında ihtilafa düşülen konularda doğrudan Allah'a ve Resulüne başvurulması gerektiği ile ilgili birkaç ayet vardır. Allahu Alem.]