Haram Malla Hayrat Yapmak (Cami Okul vb.) Veya Onu Denize Atmak
Yazar
Mesaj
Yaş :
Konu: Haram Malla Hayrat Yapmak (Cami Okul vb.) Veya Onu Denize Atmak Salı 01 Şub. 2011, 17:18
Abdurrazzak’ın kitabında Zeyd bin Ahnes el Huzai’nin Said Müseyyeb’e şöyle sorduğu rivayet edilir: Yitik bir mal buldum ondan sadaka vereyim mi? Dedi ki: Sen de mal sahibi de sevab alamazsınız. (1) Herhalde kasdı gerekli olan buluntu malın ilanından önce yapılan sadakadır.
Sultan veya bazı vekilleri beytülmaldan hak etmediği bir malı alsa ve ondan sadaka verse, veya köle azad etse, veya mescit yaptırsa, onların durumu İbni Ömer’den nakledildiğine göre gasbettiği malı sadaka veren gibidir.
Aynı şekilde Basra emiri Abdullah bin Amir ölüm halindeyken insanlar yanında toplanmış, iyiliğinden ve ihsanından dolayı kendisine övüyorlardı, ibni Ömer ise susmuştu, Ondan konuşmasını istedi, İbni Ömer bunun üzerine ona hadis rivayet etti: Allah ganimet malından kaçırılandan sadaka kabul etmez sonra ona dedi ki: Ve sende Basra’da görevlisin (2).
Ese’d bin Musa Vera kitabında Fudayl bin İyad’dan oda Mansur'dan Temim bin Mesleme’den rivayetle dediki: İbni Amir Abdullah bin Ömer’e dedi ki: Şu düzlük yaptığımız tepeleri akıttığımız pınarları gördün mü, bizim için bunlarda sevap varmı? İbni Ömer: Sen pisin pise asla keffaret olmadığını bilmedin mi?!, dedi.
Bize Abdurrahman bin Ziyad Ebu Malih’ten rivayetle, anlattı, oda Meymun bin Mihran’ın şöyle dediğini anlattı: İbni Ömer kendisine köle azad etmek hakkında soru soran İbni Amir’e dedi ki: senin misalin hacının develerini çalıp onunla Allah yolunda cihad edenin durumu gibidir, Sence bu ondan kabul edilir mi?
Tavus ve Vüheyb bin el-Verd gibi takvada şiddetli olan bir grup bu gibi kralların yaptırdıkları (cami, çeşme, köprü, yol gibi) şeylerden faydalanmaktan sakınıyorlardı.
İmam Ahmed ise onların (sultanların) yaptırdığı genelin menfaatine yönelik, mescidler, köprüler ve fabrikalar gibi şeylerden bunlar fey malından (savaşsız alınan maldan) yapıldı ise yararlanmaya ruhsat verdi, Ancak kesin olarakak haksız vergi ve gasb edildiği kesin olan şeyler müstesnadır, o zaman haram malla yapılmış şeyden sakınılır, her halde ibni Ömerin itirazı da onların beytülmaldan kendi nefisleri için alıp sonradan kendilerinden sadaka gibi vermelerinedir, bu gasba benziyor, kralların mescid bina ettirmelerine alimlerin itiraz etmesi de bunun gibidir.
Ebul Ferec İbnil Cevzi dedi ki: Sultanlar veya emirlerden haram veya hela kazanıpta sonra bununla kaleler veya mescitler yaptıranlar var mıdır? diye sorulduğunu gördüm. Deki ki: Ben dedim ki: Fetva verenlerin durumu ne acaiptir, şeriatın usulünü bilmiyorlar. Önce haram malı harcayanın haline bakılmalı:
1- Eğer sultansa beytülmaldan çıkardığı malın harcanağı yerler kanunen biliniyor, o malda hakkı olanlar nasıl engellenebilir, ve sultan o malı nasıl okul ve kale yapımında kullanabilir?
2- Eğer emir veya sultan naiblerinden (valiler vb) ise hazineye iade etmesi gerekli olanı beytülmala vermesi gerekir, eğer mal haram veya gasp ise her tasarruf haramdır, vacip olan malın alınan kişye veya varislerine verilmesidir, eğer mal sahibinin kim olduğu bilinmezse beytülmala genel menfaatler veya zekat için verilir.
Ömer bin AbdulAziz Basra Mescidi'nin beytülmaldan tamirini emretti, ve bu işte aşırı harcama yapılmasını yasakladı ve dedi ki: Ben Allah’ın malını binalar için harcamaya hak bulamadım. Ondan şöyle dediği rivayet edildi: Beytül mallarına zarar verecek şeye müslümanların ihtiyacı yoktur. [Trilyonlarla kullanılmayan binaları ya da puthaneleri restore edenlerin vay haline. e-mir.]
Sahibi bilinmeyen haram mal ne yapılmalıdır? Gasp edenin gasp edilmiş malı sahibine veya varislerine vermekten aciz olduğu zaman sahibi adına sadaka vermelidir, bu alimlerin çoğunluğuna göre caizdir, Malik, Ebu Hanife ve Ahmed onlardandır.
Malik bin Dinar’dan şöyle dediği rivayet edildi: Ata bin Ebi Rabah’a yanında haram mal bulunan ve sahibini bilmeyen bir adamın bundan nasıl kurtulabileceğini sordum, dedi ki: Sahibinin yerine sadaka verir, bu onu kurtarır demiyorum. Malik dedi ki: Atanın bu sözü benim için ağırlığınca altından daha sevimlidir.
Süfyan bir kavimden gasp edilmiş bir şey satın alan hakkında: onlara geri verir, eğer buna gücü yetmezse malın tamamını sadaka verir ve ana parasını da almaz dedi, aynı şekilde bir şey satıp da parasından şüphelenen birisi hakkında da kıymetini sadaka verir dedi,
İbnül Mübarek ona muhalefet etti ve dedi ki: Özellikle kârı sadaka verir Ahmed dedi ki: Kârı sadaka verir, aynı şekilde babası alım satımı mekruh olan bir kişiye babasından kalan miras hakkında da kârını sadaka verir geri kalanı alır dedi.
Fudayl bin İyad, sahipleri bilinmeyen haram mallar hakkında telef edilip denize atılacağı ve sadaka verilmeyeceği görüşündedir ve dedi ki: Allah’a ancak temiz olanla yaklaşılır.
Sahih olan onunla sadaka verileceğidir, çünkü malı telef edip zayi etmek yasaklanmıştır. onu sahibi bulunana kadar daima bekletmek de telef olmaya maruz bırakmıktır, bu şekildeki malı sadaka olarak veren, onu Allah’a yaklaşma olsun diye değil, ancak sahibini dünyada bulamadığından ahirette faydalanması için sahibi yerine sadakadır.
İbni Receb el-Hanbeli, Hadislerle İlim ve Hikmet, 10. Hadisin şerhinde
Haram Malla Hayrat Yapmak (Cami Okul vb.) Veya Onu Denize Atmak
Paz 28 Ekim 2012, 12:04
Konu: Haram Malla Hayrat Yapmak (Cami Okul vb.) Veya Onu Denize Atmak 
Salı 01 Şub. 2011, 17:18