Uydurma Hadislere Karşı Oluşturulan Kaideler

Admin Yaş : Kayıt tarihi : 02/02/09 Mesaj Sayısı : 1596 Nerden :

1) İsnad: İsnad, ümmet-i Muhammed'e has özelliklerden bir tanesidir İsnad, rivayet ilimlerinin ardından, dirayet ilimlerinin kabul edilmesinde de bir asıl olmuştur Hatta ahmakların, gafillerin haberleri ile mizah ehli ve tufeylî kimselerin anekdotlarının toplandığı eserlerde bile isnad kullanılmıştır Böylece isnad, kendisine ait mütehassısları, hafızları ve bilginleri olan müstakil bir ilim haline gelmiştir

2) Târihu'r-Ruvât ve'r-Ricâl(Râviler ve Şahıslar Tarihi): Muhaddisler bu konuda ilmî ve kapsamlı kaideler, ilmî ve üstün prensipler koymuşlardır Hadis ıstılahları, rica ve cerh-ta'dil kitapları onları içermektedir Hatta onların tarihî seyriyle ilgili müstakil bazı faydalı risaleler bile yazılmıştır

3) Râvileri Tenkid, Tezkiye veya Cerh Etmek Suretiyle Hallerini Beyan Etmek: Mütekaddimûn alimlerin bu hususta çok üstün bir üslûbu vardı Sonrakilerin edebi, onlarınkinin yüceliğine ulaşamaz Yakını, akrabası, dostu veya sevdiği biri olmasına bakmadan, hatır için kayırmadan, çok hayırlı bir hizmeti gerçekleştirmişlerdir Bu hususta hassas kaideler koyup o kaideler üzerinde yürümek suretiyle onları hakem tayin etmişlerdir

4) Hadisin Metni ve Manasını Tedkik: Daha sahabenin ilk döneminde bile metin tenkidi yapılır, mahfûz(sağlam) olmayan hadis mahfûz olanla karşılaştırılırdı Mahfûz olana itimad edip dayanılırdı Rasulullah'a iftira edilmiş uydurma hadislerin bir kısmı onlar zamanında tesbit edilip ortaya çıkarılmıştır

5) Cerh ve Ta'dil İlmi: Bu ilmin meşruluğu Kitab ve Sünnetin nasslarına dayanmaktadır Bu çok tehlikeli, nice ayakların kayabileceği zor bir ilimdir Bundan dolayı, pek az muhaddis ve hafızlardan yüksek seviyede alim olanlar bu mertebeye yükselebilmişlerdir Bu alimler, Müslüman olsun gayr-ı Müslim olsun, bilginlerin beğenisini kazanan ve zirveyi işgal eden kaideler ve kurallar ortaya koymuşlardır
Bu ilimde ta'dilde bulunacak, cerh edecek ve cerh edilecek kimselere dair aranan şartları zikredip, bu hususta kabul edilip edilmeyecek hususları beyan etmişlerdir

6) İlm-u Mustalahi'l-Hadis(Hadis Usûlü İlmi): Bu ilim, sened ve metinle başka bir deyişle, ravi ve rivayetle ilgili hadis konuları ve kaideleri toplamıdır Bunların ortaya konması hicrî birinci asrın ortalarında başlamış, dokuzuncu asrın sonlarında kemale erip olgunlaşarak pişmiştir Bu konuda sayılamayacak, toplanamayacak kadar eser telif edilmiştir Usûl ilminin konularına dair müstakil eserleri ilk yazan kimse olarak İmam Ali b el-Medinî(H/234) kabul edilir Onun ardından gelenler ona tabi olup eserler yazmışlar, konuları toplayıp tertib etmişler, açıklayıp bölümlere ayırmışlardır

7) Mevzû Hadisler, Zayıf Hadisler, Mecrûh Raviler ve Hadis Uyduranlara Dair Kitapların Telif Edilmesi: Mütekaddimûn muhaddisler işittikleri andan itibaren tanıtıp öğretmek için yalan hadisleri yazmışlardır Daha sonraları bunlarla ilgili eserler telif edilmiştir Bunların tasnif edilmesinde farklı farklı metodlar benimsemişlerdir Aynı zamanda zayıf, mecruh, hadis uyduran kimselerle ilgili kitaplar da telif etmişlerdir Bu eserlerde onların terceme-i halleri altında neyle itham edildiklerini, uydurdukları veya hata edip Rasulullah'a isnad ettikleri hadisleri vb hususları zikretmişlerdir

Muhaddisler tüm bu çalışmaları, batıl, asılsız hadisleri def etmek, matlûb olan sahih hadisleri korumak için yapmışlardır

Abdulfettah Ebu Gudde - "Lemehât min Târihi's-Sunne ve Ulûmi'l-Hadis"

www.mumsema.com adresinden alınmıştır.