Kur’an Yedi Harf Üzere İndirilmiştir

Admin Yaş : Kayıt tarihi : 02/02/09 Mesaj Sayısı : 1596 Nerden :

Kur’an Yedi Harf Üzere İndirilmiştir
عليماً حكيماً ve غفوراً رحيماً gibi1 başka bir rivayette ise: “O harflerden her birisi
Şafidir, Kâfidir. Rahmet ayetini azap,azap ayetini de rahmetle bitirilmediği sürece
غفوراًرحيماً yahut سميعاً عليماً yahut عليماً سميعاً desen bu böyledir (doğrudur).2 buyuruluyor.

Abdullah İbn Mesud ise,Yedi Harf konusuna ışık tutan şu sözü söylemiştir:
“Kur’an’ın kıraatini dinledim ve onları birbirine yakın buldum. Öğrendiğiniz gibi
okuyunuz. Münakaşadan sakınınız. Bu sizden birinize (gel anlamında) “ تعال ,هلمّ ,أقبل
demesi gibidir.”3

Yukarıdaki iki hadis ile İbn Mesud’un bu sözün de,Yedi harf’in ne olduğu
açıklanmaktan ziyade bunun bir kolaylık olduğu vurgulanmaktadır.
Şimdi konu ile ilgili misalleri şöyle sıralayabiliriz:

a) A’meş’den (ö.148) gelen rivayete göre, Enes b. Malik: إنّ ناشئة ا لّيل هي أشدُّ وطأً
وأقومُ قيلاً ayetini أصوبُ قيلاً şeklinde okumuştur.4 Orada bulunan bazıları: “Ey Ebu
Hamza, o, اَقومُ dir dediklerinde “ اَقومُ -اَصوبُ,اَهدي hepsi birdir.” diye cevap vermiştir.5

b)Hz.Ömer ’in 6 “ فاسعواإلي ذآرالله ayetini فامضوا şeklinde okumuştur.7
İmam Malik’e göre Hz.Ömer’den nakledilen bu kıraat sorulduğunda: “O
caizdir, Peygamber: “Kur’an Yedi Harf üzerine indirilmiştir. Ondan kolayınıza gelenini
okuyunuz buyurdu. يعلمون ,تعلمون gibidir. Ben bu tür ihtiyaçlarda beis görmüyorum”
demiştir.8

c)Alkame’den yapılan rivayete göre şöyle demiştir: “Şam’a geldik
peşimizden yanımıza Ebu Derda (ö.32) geldi ve: “İçinizden Abdullah İbn Mesud’un
kıraati üzere okuyan var mı? “diye sordu. Evet ben okurum, dedim. Ebu Derda,
Abdullah 9 “ ”والّيل إذا يغشى ayetini nasıl okuduğunu işittin diye sordu ben onu “ والّيل إذا
يغشى والنّهارِوالّيل إذا يغشى والنّهارِذاتجلّى والذّآر والاُنثى diye okurken işittim; dedim. Bunun üzerine
Ebu Derda: (ö.32) “Vallahi, bende Resululla’ın onu bu şekilde okuduğunu işittim.
Lakin Şamlılar benim onu “ وماخلق ” şeklinde okumamı istiyorlar ama ben onlara
uymuyorum” dedi.10

1 ibn Hanbel a.g.e.IV,204-205; el-Hindî, a.g.e.,II,50 ve56.
2 ibn Hanbel,a.g.e, V,124; Ebu Davud Sünen,Vitir ,22.
3 ibn Manzur, Lisanu’l-Arab ,IX,41;ez-Zerkeşi, el-Burhan, I,28.
4 Müzemmil,73/6.
5 Heysemî, Zevaid ,VII,156; Taberi, Camiul Beyan an Te’vili Ayi’l Kur’an,,I,22; Kurtubî,Camiu’l-Ahkami’l-Kuran,Mısır 1966 I,43; Kasimî,Muhammed b. Cemaleddin, Mehasınu’t Te’vil (Kasimi Tefsir) Tahkik Muhammed Fuad Abdulbaki) Daru’l ihyai Kutubi’l Arabiye, 1957,I,285.
6 Cuma,62/9
7 Buharî,Tefiru’l-Kur’an (Suretu’l-Cuma)

8 Ebu Şame el-Mukdisî, el-Mürşidu’l-Veciz,104-105.
9 El-Leyl,92/1.
10 Buharî,Tefsiru’l-Kur’an,2; Müslim,Salatu’l-Müsafirin,282.

Admin Yaş : Kayıt tarihi : 02/02/09 Mesaj Sayısı : 1596 Nerden :

...
Bu misaller ve bundan önce geçen hadislerin ışığında düşünecek olursak,Yedi Harf’in Kur’an okumada kolaylık sağlayan bir takım vecihler olduğunu söylemek mümkündür.
Bazı bilginler verilen bu misallerin nesh edildiğini söylerler ancak bunların bu kanaatlerini doğrulayacak sağlam delil bulunmamaktadır. Özellikle Ebu Derda, Ubey b. Kâ’b, ibn Mesud gibi sahabelerin kendi görüşlerinde ısrar etmeleri, nesh edilmiş kıraat olmadığının kanıtıdır.

YEDİ HARF İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİN TENKİDİ

Kur’an-i Kerim’in Yedi Harf üzerine indirilmiş olması sahih hadislerle sabittir. Ancak Yedi Harf’ten ne kastedildiğine dair herhangi bir haber nakledilmemiştir. Bundan dolayıdır ki, gerek mütekaddimin gerekse müteahhirin alimleri Yedi Harf konusunda görüş birliğine varamamışlardır.
Bu konuda kırka yakın görüş ortaya çıkmıştır. Bu görüşlerin bir kısmı “Yedi harf” meselesini izah etmekten uzak, dayanaksız görüşlerdir. Diğer bir kısmı ise, bazı tali farkllıklarının yanısıra birbirlerine çok benzemektedir.

Admin Yaş : Kayıt tarihi : 02/02/09 Mesaj Sayısı : 1596 Nerden :

VI.SONUÇ

Bu konuda yaptığımız araştırma sonunda vardığımız sonuçları şöyle sıralayabiliriz:

1.Yedi Harf ile ilgili hadislerin büyük bir kısmı sahihtir. Kur’an’ın Yedi Harf üzerine indirilmiş olması ise neredeyse tevatür derecesinde ulaşmıştır.

2.Yedi Harf Kur’an’ın tamamına değil, bazı yerlerine mahsustur.Yedi Harf Kur’an’da dağınık idi. Her kelimesi Yedi Harf üzerine indirilmiş değildir.

3.Yedi Harf konusundaki ruhsat İslâm’ın yayılmaya başlamasından ve hicretten sonra verilmiştir.

4.Müslümanlar Kur’an-ı Kerimi muhafaza etmekle mükelleftirler.Yedi Harf’i muhafaza etmek Müslümanlar üzerine vacip değildir.

5.Yedi Harf, Kur’an kıraatinde çeşitliliği ifade eder. Tenakuz ve zıtlığı ifade etmez.

6.Elimizdeki Mushaf ve meşhur Kıraat-ı Aşere Yedi Harf’in tamamını ifade etmez.

7.Hz. Osman zamanında yapılan istinsah Kureyş Lehçesi üzerine yapılmıştır. Ancak yazının özelliği gereği diğer bazı vecihleri de içine almıştır.Yedi Harf’ten maksat Yedi Kıraat (Kıraat-ı Seb’a) değildir.Yedi Harf’ten maksat kolaylıktır. İslâm’ın ve Kur’an’ın yayılmasını sağlamaktır.

8.Yedi harf terkibinde geçen “es-Seb’a”dan maksat yedi sayısı değildir.Kesretten kinayedir. Çünkü yedi, yetmiş, yedi yüz gibi yedili sayılar bütün dillerde olduğu gibi Sami dillerinde de kesretten kinaye olarak kullanılır.

9.Kur’an-ı Kerim’in Yedi Harf üzere indirilmiş olması, yazılış konusunda değil, kıraat konusunda kolaylıktır. O günün şartlarında yazı uslübunun gelişmediği,yazı malzemesinin fazla bulunmadığı, daha da önemlisi şifahi kültüre dayalı olan yani okuma – yazmanın yaygın olmadığı bir toplumda Kur’an’ı ezberleyebildikleri ve okuyabildikleri kadarıyla okuyan ve bu arada şive, uslub v.s. farklılıkları nedeniyle değişik okuyan insanların okuyuşlarından kaynaklanan bir meseledir. Çünkü özellikle okuma yazma bilmeyen bazı Arapların şifahi olarak Kur’an okumaları hayli zor ve meşakkatli oluyordu.Yedi Harf meselesi bu konuda verilmiş bir ruhsattır. Ve bu ruhsatyazı ve imla konusundaki farklılıkları değil, okuyuştaki vecihleri içermiş olsa da,yukarıdaki örneklerden görüldüğü gibi, aynı manayı ifade eden farklı kelimelerle de okunduğu anlaşılmaktadır. Çünkü Kur’an-ı Kerimin yazılması, Mekke döneminde Kureyşli katipler tarafından, Medine döneminde ise bir grup Ensar tarafından icra edilmekte idi. Ve bu iş Hz. Peygamberin hayatında tamamlanmıştır. Hz. Ebu Bekir zamanında kitap haline getirme ameliyesi ile Hz. Osman döneminde ise istinsah işlemleri tamamlanmış ve Müslümanların egemenliğinde bulunan bazı beldelere gönderilmiştir.

Bu günün şartlarında yazımı, harekesi, imlası tamamlanmış bir metni (Kur’an’ı) farklı şekillerde farklı kelimelerle okumak mümkün değildir. Çünkü ortada insanların okuyabilmeleri için bütün ameliyesi tamamlanmış bir Mushaf (Kur’an) bulunmaktadır.

Osman Kaya, KUR’AN’IN YEDİ HARF ÜZERİNE İNDİRİLMESİ VE AHRUFU’S-SEB’A (YEDİ HARF MESELESİ, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cilt: VIII / 2, s.219-244
ARALIK-2004, SİVAS

Makalenin tamamını aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz: http://www.cumhuriyet.edu.tr/edergi/makale/949.pdf